Esenyaka, Yusufeli

Esenyaka, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür. 

Esenyaka
Köy
Artvin'in Türkiye'deki konumu
Esenyaka Esenyaka'nın Artvin'deki konumu
Ülke	Türkiye
İl	Artvin
İlçe	Yusufeli
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
İdare
• Yönetici	Muhtar İhtiyar heyeti
Rakım	764 m
Nüfus  (2021)
• Toplam	216
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	0466
İl plaka kodu	08
Posta kodu	08820

Tarihçe

Esenyaka köyünün eski adı Zor'dur. Nitekim 1835 tarihli nüfus defterinde Zor (زور) adıyla geçer. Gürcüce kaynaklarda köyün adı Zari (ზარი) biçiminde de yazılmıştır.

Zor köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirdi. Köyün adı eski Osmanlı kayıtlarında geçmemekle birlikte, buradaki kale ve kilise kalıntıları Zor'un eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir.

Zor köyü, 19. yüzyılın ilk yarısında Çıldır Eyaleti'ne bağlı Livane-i Ulya sancağının köylerinden biriydi. Osmanlı idaresinin vergi belirleme ve askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği sırada köyde 130 hanede 318 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 636 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.

Zor veya Zari köyü, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon Vilayeti'nin dört sancağından biri olan Lazistan sancağına bağlı Livana kazasının köylerinden biriydi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Zor (ظور) biçimde yazılan köyün nüfusu 123 hane ve 350 kişi olarak verilmiştir. Salnamede belirtilmemekle birlikte bu dönemde de Osmanlı idaresinin sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bilinmektedir. Bunun üzerinden köyün toplam nüfusunun 700 kişiden oluştuğu söylenebilir. Söz konusu salnamede Zor köyündeki hayvan varlığı 60 öküz, 30 inek, 120 at, 280 keçi ve 100 koyun olarak kayıt altına alınmıştır.

Zor veya Zari köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Zor" (ظور) adıyla Artvin vilayetine bağlı Yusufeli ilçesinin merkez nahiyesindeki köylerden biriydi.1940 genel nüfus sayımında "Zor" olarak yazılmış olan köy, Çoruh vilayetine bağlı Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 840 kişiden oluşuyordu. Zor veya Zari Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Esenyaka olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Esenyaka köyünün nüfusu 1.075 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 447 kişi okuma yazma biliyordu.

Esenyaka köyünde eski iki kilise ile bir kalenin varlığı bilinmektedir. Zor Kalesi, köyün merkezinin 1 km kuzeybatısında, köylülerin Vanati olarak adlandırdığı yerde, bir kayanın üzerinde inşa edilmişti. Bu kaleden geriye sadece yıkıntılar kalmıştır. Kalenin alt tarafında yamaçta ve büyük bir olasılıkla kalenin içinde birer kilise vardı. Ne var ki bu kiliselerden geriye bir şey kalmamıştır.

Esenyaka köyü Artvin ilçe merkezine 76 km, Yusufeli ilçe merkezine 29 km uzaklıktadır.

Zor

ZOR – Tarihsel Klarceti bölgesindeki yerleşim yerlerinden biridir. Günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesinin bir köyüdür. Köyün adı 1959 yılında Esenyaka olarak değiştirilmiştir.

Zor veya Zvari köyü Yusufeli kasabasının kuzeydoğusunda, Çoruh Nehrinin sol yakasında bir vadide yer alır. Bu kasabaya 29 kilometre uzaklıktadır. Yakın çevresinde Piti (Tarakçılar) ve Oheri (Havuzlu) köyleri bulunmaktadır.

Esenyaka (Zvari) köyü. Fotoğraf: Furkan Çakmak

TARİHÇE
Bu köyün adı Osmanlıca kaynaklarda Zor (زور /  ظور) olarak geçer. Bu Osmanlıca yazılış biçimini “Zvar” olarak okumak da mümkündür. Nitekim Gürcüce Zvari (ზვარი) “büyük bağ” anlamına gelir. Nitekim Çoruh Nehri’nin sol yakasında bir vadide yer alan köyde Tsinsagara, Sakareti, Sagulieti, Agara, Bagati, Vanati, Talgameti Laşeti, Tavkalo, Gedevneti, Bolostavi, Arçileti ve Vanati gibi yer adları, bu köyün eski bir Gürcü yerleşmesi olduğunu desteklemektedir. Vanati’nin bir bağlık olduğunu da bu arada belirtmek gerekir.

Esenyaka (Zvari) köyünün haritadaki konumu.

Zor veya Zvari köyü, orta çağda Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti’de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki kale ve varlığı bilinen kiliseler Gürcülerden kalmış olmalıdır.

Zor veya Zvari köyü, 19. yüzyılın ilk yarısında Çıldır Eyaleti’ne bağlı Livane-i Ulya sancağının köylerinden biriydi. Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği sırada köyde 130 hanede 318 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 636 kişiden oluştuğu ortaya çıkar (1:I.347).

Vanati Kalesi kalıntısı. Fotoğraf: 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017. 

Zor veya Zvari köyü, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon vilayetinin dört sancağından biri olan Lazistan sancağına bağlı Livana kazasının köylerinden biriydi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Zor / Zvar  (ظور) biçimde yazılan köyün nüfusu 123 hane ve 350 kişi olarak verilmiştir. Salnamede belirtilmemekle birlikte bu dönemde de Osmanlı idaresinin sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bilinmektedir. Bunun üzerinden köyün toplam nüfusunun yaklaşık 700 kişiden oluştuğu söylenebilir. Söz konusu salnamede Zor köyündeki hayvan varlığı 60 öküz, 30 inek, 120 at, 280 keçi ve 100 koyun olarak kayıt altına alınmıştır (2:VIII.358).

Vanati Kalesi’nde kiliseden kaldığı tahmin edilen kesme taş ve kiremit kalıntıları. Fotoğraf: 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017. 

☕ TÜM KAHVE ÇEŞİTLERİ

 ☕ TÜM KAHVE ÇEŞİTLERİ

1. Türk Kahvesi Çeşitleri

Sade

Az şekerli

Orta şekerli

Şekerli

Damla sakızlı

Çikolatalı

Beyaz çikolatalı

Menengiç

Dibek

Keçiboynuzlu

Kakuleli

2. Espresso Bazlı Kahveler

Espresso Tabanı

Espresso (hot / iced)

Ristretto

Lungo

Doppio

A. Americano

Hot Americano

Iced Americano

White Americano (sütlü)

Aromalı Americano (vanilya, karamel, çikolata, beyaz çikolata, fındık, fıstık, badem, hindistan cevizi,  nane, tarçın, zencefil, kabak baharatı, bal)

B. Cappuccino

Hot Cappuccino

Iced Cappuccino

Dry Cappuccino (fazla köpük)

Wet Cappuccino (fazla süt)

Flavored Cappuccino (vanilya, karamel, çikolata, beyaz çikolata, fındık, fıstık, badem, hindistan cevizi,  nane, tarçın, zencefil, kabak baharatı, bal)

C. Latte

Hot Latte

Iced Latte

Vanilla Latte

Caramel Latte

Hazelnut Latte

Mocha Latte

White Chocolate Latte

Pumpkin Spice Latte (mevsimsel)

Matcha Latte (kahvesiz, ama latte tarzı)

Bitkisel sütlü latte (yulaf, badem, soya, hindistan cevizi sütü)

D. Flat White

Hot Flat White

Iced Flat White

Aromalı Flat White (karamel, vanilya, tarçın)

E. Mocha

Hot Mocha

Iced Mocha

White Chocolate Mocha

Dark Chocolate Mocha

Peppermint Mocha (naneli)

Caramel Mocha

F. Macchiato

Espresso Macchiato (espresso + köpük)

Latte Macchiato (sütün üstüne espresso)

Caramel Macchiato

Iced Macchiato

G. Cortado

Cortado (hot)

Iced Cortado

H. Affogato

Espresso üstüne dondurma (vanilya, çikolata, fındık, karamel çeşitleri)

I. Con Panna

Espresso üstüne krema (sade, aromalı)

3. Filtre & Demleme Kahveler

Filtre Kahve (hot / iced)

Cold Brew

Classic Cold Brew

Vanilla Cold Brew

Sweet Cream Cold Brew

Nitro Cold Brew

French Press (hot / iced)

Chemex

Syphon Coffee

Aeropress

Moka Pot

4. Soğuk Kahveler

Iced Americano

Iced Latte (vanilyalı, karamelli, çikolatalı, beyaz çikolatalı, fındıklı)

Iced Cappuccino

Iced Flat White

Iced Mocha (beyaz/dark çikolata, naneli)

Frappe (klasik, karamelli, çikolatalı)

Frappuccino (Starbucks çeşitleri: Java Chip, Coffee Frappuccino, Espresso Frappuccino, Caramel Frappuccino, Mocha Frappuccino, Chocolate Frappuccino, Vanilla Frappuccino, Strawberries & Cream Frappuccino, White Chocolate Cream Frappuccino, Mango Passion Fruit Frappuccino)

Espresso Tonic

Mazagran (limonlu)

Shakerato (çalkalanmış espresso + buz)

Cold Brew Latte (vanilyalı, karamelli, fındıklı)

5. Aromalı Kahveler (Hot / Iced)

Her baz kahve (Americano, Latte, Cappuccino, Mocha) şu aromalarla çeşitlenir:

Vanilya

Karamel

Fındık (Hazelnut)

Çikolata

Beyaz Çikolata

Badem

Hindistan Cevizi

Nane (Mint / Peppermint)

Tarçın

Zencefil (Gingerbread – Noel spesiyali)

Kabak Baharatı (Pumpkin Spice – Sonbahar)

Bal (Honey Latte / Honey Cappuccino)

6. Ülkelere Özgü Özel Kahveler

Türk kahvesi çeşitleri (sade, şekerli, damla sakızlı vb.)

Bosna Kahvesi

Yunan Kahvesi

Café Cubano (şekerli espresso)

Café de Olla (tarçınlı, Meksika)

Café Bombón (yoğun sütlü, İspanya)

Café au Lait (Fransa, sütlü)

Café con Leche (İspanya, sütlü)

Galao (Portekiz)

Wiener Melange (Avusturya)

Irish Coffee (kahve + viski + krema)

Baileys Coffee

Rüdesheimer Kaffee (Almanya)

Kopi Tubruk (Endonezya)

Kopi Luwak (Endonezya)

Kopi Joss (kömürlü kahve, Endonezya)

Vietnamese Egg Coffee (Ca Phe Trung)

Indian Filter Coffee (Kaapi)

Ethiopian Coffee Ceremony

7. Modern & Deneysel Kahveler

Dalgona Coffee (Kore, köpüklü)

Bulletproof Coffee (kahve + tereyağı + MCT yağı)

Dirty Coffee (soğuk süt üstüne sıcak espresso)

Espresso Martini (alkollü)

Cold Brew Lemonade

Cold Brew Tonic